PIT-39 to kluczowy dokument dla osób sprzedających nieruchomości, a jego prawidłowe wypełnienie może przynieść znaczące korzyści podatkowe. W artykule znajdziesz szczegółowe informacje na temat zasad opodatkowania, kosztów uzyskania przychodów oraz wydatków, które można uwzględnić w zeznaniu. Dowiesz się również, jak i kiedy złożyć PIT-39 oraz co zrobić w przypadku błędów w zeznaniu.
PIT-39 – Co to jest i kiedy należy je złożyć?
PIT-39 to specjalne zeznanie podatkowe służące do rozliczenia dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości oraz praw majątkowych. Formularz ten dotyczy osób, które sprzedały lub przekazały swoją nieruchomość przed upływem określonego przepisami okresu pięciu lat. Niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu lub nawet poniesionej straty, obowiązek złożenia tego zeznania dotyczy każdego, kto dokonał takiej transakcji.
Pięcioletni okres, po upływie którego sprzedaż nieruchomości przestaje być opodatkowana, liczony jest od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego. W sytuacji gdy nieruchomość została nabyta w drodze spadku, okres ten liczony jest od końca roku, w którym spadkodawca nabył daną nieruchomość. Sprzedaż nieruchomości nabytej przed 1 stycznia 2019 r. nie wymaga składania PIT-39 w 2024 r. Prawo to dotyczy zarówno mieszkań, domów, jak i udziałów w nieruchomościach oraz gruntów.
Zasady opodatkowania przy odpłatnym zbyciu nieruchomości
Odpłatne zbycie nieruchomości przed upływem pięciu lat wiąże się z obowiązkiem rozliczenia oraz zapłaty podatku dochodowego w wysokości 19% osiągniętego dochodu. Dochód ten należy odpowiednio obliczyć, uwzględniając wszystkie koszty i możliwe odliczenia. Istnieją także szczególne zasady dotyczące nieruchomości nabytych w drodze spadku lub darowizny.
Podczas rozliczania sprzedaży nieruchomości kluczowe jest prawidłowe ustalenie zarówno przychodu, jak i kosztów uzyskania przychodów. Właściwe udokumentowanie transakcji oraz wydatków jest niezbędne, aby uniknąć problemów w przypadku ewentualnej kontroli ze strony urzędu skarbowego.
Jak obliczyć podstawę opodatkowania?
Podstawę opodatkowania przy odpłatnym zbyciu nieruchomości stanowi różnica pomiędzy uzyskanym przychodem a poniesionymi kosztami uzyskania przychodów. Do przychodu wlicza się kwotę uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości lub prawa majątkowego. Od tej kwoty odejmuje się udokumentowane koszty jej nabycia, budowy lub wykończenia, a także ewentualne odpisy amortyzacyjne, jeśli nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej.
W przypadku nieruchomości pozyskanych w spadku lub darowiźnie, podstawę opodatkowania można pomniejszyć także o zapłacony podatek od spadków i darowizn. Dochód podlegający opodatkowaniu to przychód pomniejszony o koszty, powiększony o odpisy amortyzacyjne.
Jakie są koszty uzyskania przychodów?
Koszty uzyskania przychodów stanowią bardzo istotny element podczas rozliczania PIT-39. Mogą one znacząco obniżyć podstawę opodatkowania, a tym samym zmniejszyć należny podatek. Koszty te muszą być odpowiednio udokumentowane i związane bezpośrednio z nabyciem, budową lub wykończeniem nieruchomości.
Do kosztów uzyskania przychodów zaliczamy między innymi:
- wydatki na nabycie nieruchomości (cena zakupu, koszty aktu notarialnego, opłaty sądowe),
- koszty budowy lub rozbudowy (faktury za materiały budowlane, usługi wykonawcze),
- udokumentowane wydatki na remonty i modernizacje,
- w przypadku spadku – zapłacony podatek od spadków i darowizn.
Wszystkie wymienione koszty muszą być poparte fakturami, rachunkami lub innymi dokumentami potwierdzającymi ich poniesienie.
Dochód zwolniony z podatku – Jakie wydatki można uwzględnić?
Polskie przepisy przewidują możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku w przypadku, gdy dochód ze sprzedaży nieruchomości zostanie przeznaczony na określone wydatki na cele mieszkaniowe. Warunkiem jest poniesienie tych wydatków w ciągu trzech lat od sprzedaży nieruchomości. Zwolnienie to dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i współwłaścicieli nieruchomości.
Do wydatków na własne cele mieszkaniowe kwalifikują się m.in. zakup nowego mieszkania, domu, budowa domu jednorodzinnego, a także nabycie gruntu pod zabudowę mieszkaniową. Dochód zwolniony oblicza się na podstawie proporcji wydatków do przychodu ze sprzedaży.
Wydatki, które można uwzględnić w ramach ulgi mieszkaniowej obejmują:
- nabycie budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,
- zakup gruntu pod budowę domu,
- spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego wcześniej na cele mieszkaniowe,
- wykończenie, rozbudowę, remont lub modernizację nowego lokum.
Właściwe udokumentowanie tych wydatków jest konieczne, by uniknąć zakwestionowania zwolnienia przez urząd skarbowy.
Terminy składania zeznania PIT-39
Terminy związane z rozliczeniem PIT-39 są jednoznacznie określone przepisami podatkowymi. Przekroczenie tych terminów może skutkować konsekwencjami finansowymi, takimi jak odsetki za zwłokę czy kary administracyjne. Rozliczenie należy przygotować nawet wtedy, gdy sprzedaż nieruchomości nie wygenerowała dochodu.
Zeznanie to dotyczy roku podatkowego, w którym doszło do sprzedaży nieruchomości lub prawa majątkowego. Obowiązek złożenia PIT-39 istnieje nawet w przypadku osiągnięcia straty.
Kiedy złożyć zeznanie?
Podatnik ma obowiązek złożenia zeznania PIT-39 w ściśle określonym przedziale czasowym. Okres ten trwa od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości. Niedotrzymanie tego terminu może skutkować koniecznością zapłaty odsetek oraz innych sankcji.
W przypadku, gdy podatnik nie będzie w stanie złożyć zeznania w terminie, powinien niezwłocznie poinformować urząd skarbowy o zaistniałych okolicznościach oraz dopełnić formalności jak najszybciej.
Jak złożyć zeznanie PIT-39?
Obecnie podatnicy mają do wyboru kilka sposobów złożenia PIT-39. W zależności od preferencji i możliwości technicznych, można wybrać formę papierową lub elektroniczną. Każdy z tych sposobów ma swoje zalety, ale także określone wymogi formalne. Kluczowe jest prawidłowe wypełnienie formularza PIT-39 oraz zachowanie potwierdzenia złożenia zeznania.
Złożenie zeznania elektronicznego przez system e-Deklaracje jest coraz popularniejsze i pozwala na szybkie oraz wygodne rozliczenie z urzędem skarbowym.
Formy składania – papierowa czy elektroniczna?
Podatnik może złożyć PIT-39 w formie tradycyjnej, czyli papierowej, osobiście w urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem poczty. Alternatywą jest forma elektroniczna, która zyskuje na popularności i jest rekomendowana przez administrację podatkową.
Składając formularz przez e-Deklaracje, należy pamiętać, że potwierdzeniem złożenia zeznania jest tzw. UPO – Urzędowe Poświadczenie Odbioru. Elektroniczne złożenie deklaracji jest wygodniejsze, szybsze i unika się w ten sposób kolejek w urzędach.
Pełnomocnictwo do złożenia zeznania można udzielić innym osobom, ale nie mogą one być podpisane danymi autoryzującymi.
Co zrobić w przypadku błędów w zeznaniu?
Błędy w zeznaniu podatkowym mogą przytrafić się każdemu, zwłaszcza gdy dokumentacja jest obszerna lub skomplikowana. Niezależnie od powodu pomyłki, podatnik powinien jak najszybciej złożyć stosowną korektę PIT-39. Korekta pozwala na naprawienie nieścisłości i uniknięcie niepotrzebnych problemów z fiskusem.
W przypadku złożenia korekty po terminie, konieczne jest uregulowanie ewentualnego niedopłaconego podatku wraz z naliczonymi odsetkami.
Wszelkie błędy w zeznaniu PIT-39 można poprawić składając korektę, a zaległy podatek należy uregulować z odsetkami.
Co warto zapamietać?:
- PIT-39 to zeznanie podatkowe dla osób sprzedających nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia.
- Obowiązek złożenia PIT-39 dotyczy każdej transakcji, niezależnie od osiągniętego dochodu lub straty.
- Podatek dochodowy wynosi 19% od osiągniętego dochodu, który oblicza się jako różnicę między przychodem a kosztami uzyskania przychodów.
- Terminy składania zeznania PIT-39 to 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
- W przypadku błędów w zeznaniu należy jak najszybciej złożyć korektę oraz uregulować ewentualny niedopłacony podatek z odsetkami.
