Zastanawiasz się, kiedy szpital może wystawić zwolnienie lekarskie? W artykule omówimy różne rodzaje zwolnień, procedurę ich wystawiania oraz wymagane dokumenty. Dowiesz się także, jakie są obowiązki pracownika w przypadku hospitalizacji oraz jakie wyjątki mogą wpłynąć na Twoje świadczenia chorobowe.
Kiedy szpital wystawia zwolnienie lekarskie?
Pobyt w szpitalu z reguły wiąże się z czasową niezdolnością do pracy, dlatego pacjenci mają prawo otrzymać zwolnienie lekarskie. Szpital wystawia zaświadczenie lekarskie (L4) nie później niż w dniu wypisania pacjenta, co jest uregulowane przez obowiązujące Rozporządzenie. W sytuacji, gdy hospitalizacja trwa dłużej niż 14 dni, lekarz prowadzący zobowiązany jest do wystawienia zaświadczenia co każde 14 dni pobytu. To istotne dla prawidłowego naliczania świadczeń chorobowych i późniejszego rozliczenia z ZUS lub pracodawcą.
W praktyce oznacza to, że każda osoba pozostająca pod opieką szpitala, której stan zdrowia uniemożliwia wykonywanie obowiązków zawodowych, powinna otrzymać stosowny dokument. W przypadku nagłego pogorszenia zdrowia lub konieczności przedłużenia hospitalizacji lekarz może wystawić kolejne zwolnienie bezpośrednio ze szpitala.
Zwolnienie lekarskie za pobyt w szpitalu wystawia się nie później niż w dniu wypisania pacjenta, a w przypadku dłuższego pobytu dokumenty muszą być aktualizowane co 14 dni.
Wystawione przez szpital L4 przekazywane jest do ZUS oraz do pracodawcy, co pozwala na szybkie ustalenie prawa do zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia chorobowego. Obowiązek szpitala obejmuje również odpowiednie wypełnienie dokumentów i ich przesłanie przez system teleinformatyczny – obecnie dominuje forma elektroniczna.
Rodzaje zwolnień lekarskich
W Polsce funkcjonują dwa główne rodzaje zwolnień lekarskich: tradycyjne papierowe oraz elektroniczne. Od 1 grudnia 2018 roku dominującą formą stało się zwolnienie elektroniczne, znane jako e-ZLA. Wciąż jednak, w wyjątkowych sytuacjach, możliwe jest wystawienie papierowego zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA.
Każdy z tych dokumentów ma pełną moc prawną, jednak elektroniczna forma zdecydowanie usprawnia przekazywanie informacji między szpitalem, ZUS i pracodawcą. Dzięki temu pacjent nie musi już osobiście dostarczać L4 do pracy, a cała procedura odbywa się automatycznie i bez zbędnych opóźnień.
Tradycyjne zwolnienie lekarskie
Tradycyjne, papierowe zwolnienie lekarskie przez lata było podstawowym dokumentem potwierdzającym niezdolność do pracy. Było ono wypełniane odręcznie przez lekarza, a pacjent miał obowiązek dostarczyć je pracodawcy oraz do ZUS. Wciąż bywa stosowane w sytuacjach, gdy system teleinformatyczny jest niedostępny lub w przypadku szczególnych okoliczności technicznych.
Takie rozwiązanie miało jednak swoje ograniczenia – pojawiały się opóźnienia w przekazywaniu dokumentów, a ryzyko ich zgubienia nie było małe. Z tego powodu, od kilku lat, wiele instytucji i pacjentów preferuje nowoczesne rozwiązania elektroniczne.
Zwolnienie elektroniczne (e-ZLA)
Od 1 grudnia 2018 roku lekarze mają prawny obowiązek wystawiania zwolnień elektronicznych e-ZLA, które trafiają bezpośrednio do systemu PUE ZUS i są automatycznie dostępne dla pracodawców. Cała procedura jest szybka, transparentna i wyklucza ryzyko zagubienia dokumentu.
Pracodawcy mają dostęp do e-ZLA w czasie rzeczywistym, co pozwala na natychmiastowe reakcje kadrowe oraz właściwe rozliczenie świadczeń chorobowych.
Pacjent może monitorować wystawione zwolnienia w aplikacjach takich jak mZUS lub przez platformę PUE ZUS. Nowoczesny system pozwala także na szybką aktualizację L4 w razie przedłużenia hospitalizacji, co znacznie ułatwia życie zarówno pacjentom, jak i pracodawcom.
Procedura wystawiania zwolnienia lekarskiego
Cały proces rozpoczyna się od diagnozy i decyzji lekarza szpitalnego o niezdolności do pracy pacjenta. Następnie lekarz wypełnia e-ZLA lub, w wyjątkowych przypadkach, formularz papierowy ZUS ZLA. Wszystkie informacje są przesyłane do ZUS i pracodawcy przez system teleinformatyczny, co gwarantuje ich sprawność i terminowość.
W przypadku dłuższej hospitalizacji zaświadczenie wystawiane jest co 14 dni. Po zakończeniu pobytu w szpitalu, pacjent otrzymuje końcowe L4 obejmujące cały okres niezdolności do pracy, a dokumentacja trafia do odpowiednich urzędów i instytucji.
Wymagane dokumenty
Do wystawienia zwolnienia lekarskiego niezbędne są określone dokumenty i dane pacjenta. Lekarz może wymagać przedstawienia dowodu osobistego, numeru PESEL oraz informacji o pracodawcy. Wszystkie te dane są niezbędne do prawidłowego wypełnienia L4.
W przypadku szczególnych sytuacji, takich jak ciąża lub wypadek w pracy, niezbędne może być uzupełnienie dokumentacji o dodatkowe zaświadczenia lub protokoły. Prawidłowe wypełnienie dokumentów przyspiesza proces wypłaty świadczeń chorobowych i minimalizuje ryzyko pomyłek.
Okres wypłaty świadczeń chorobowych
Czas wypłaty zasiłku chorobowego czy wynagrodzenia chorobowego zależy od wielu czynników, takich jak okres zatrudnienia, rodzaj umowy oraz długość niezdolności do pracy. Okres zasiłkowy wynosi w Polsce maksymalnie 182 dni, a w przypadku ciąży lub gruźlicy – do 270 dni.
Warto pamiętać, że wypłata świadczeń przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy, jeśli zostały spełnione warunki ubezpieczenia chorobowego oraz dostarczone zostało odpowiednie zaświadczenie lekarskie.
Wynagrodzenie chorobowe a zwolnienie lekarskie
Za pierwsze 33 dni niezdolności do pracy (lub 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia) pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe wypłacane przez pracodawcę. Po tym okresie przysługuje już zasiłek chorobowy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wysokość świadczeń zależy od podstawy zasiłkowej oraz rodzaju niezdolności do pracy. W przypadku pobytu w szpitalu zasiłek wynosi zazwyczaj 70% podstawy wymiaru, natomiast w okresie ciąży lub wypadku w pracy – nawet 100%.
Obowiązki pracownika w przypadku hospitalizacji
Pracownik zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia pracodawcy o swojej nieobecności z powodu hospitalizacji. Przepisy wskazują, że informację należy przekazać najpóźniej w drugim dniu nieobecności. Zgłoszenie może być dokonane telefonicznie, mailowo lub przez osobę trzecią.
Po wystawieniu e-ZLA pracownik nie musi już dostarczać zwolnienia w formie papierowej, gdyż pracodawca uzyskuje do niego dostęp w systemie. Jednak w przypadku tradycyjnego L4, obowiązek dostarczenia dokumentu pozostaje po stronie pracownika. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować problemami przy wypłacie świadczeń.
W sytuacjach, gdy hospitalizacja się przedłuża lub zmienia się zakres niezdolności do pracy, pracownik powinien na bieżąco informować pracodawcę o nowych zaświadczeniach lekarskich, aby unikać nieporozumień kadrowych:
- niezwłoczne powiadomienie pracodawcy o hospitalizacji,
- dostarczenie L4 w przypadku wersji papierowej,
- aktualizowanie informacji o przedłużeniu pobytu,
- współpraca z działem kadr w zakresie formalności ZUS.
Wyjątki i dylematy finansowe
Zdarzają się sytuacje, w których wystawienie zwolnienia lekarskiego jest utrudnione lub niemożliwe, np. z powodu braku kontaktu z lekarzem. W takim przypadku, mimo braku L4, prawo do zasiłku chorobowego nie zawsze przepada – jeśli zostanie później udowodniona niezdolność do pracy, sąd może przyznać świadczenie na podstawie innych dokumentów.
Brak zaświadczenia lekarskiego może jednak prowadzić do dylematów finansowych i problemów z terminową wypłatą świadczeń. Pracodawca oraz ZUS bazują głównie na dokumentacji medycznej, dlatego jej brak powoduje opóźnienia lub nawet odmowę wypłaty. Wyrok sądowy może w wyjątkowych przypadkach przywrócić prawo do zasiłku, jednak to rozwiązanie wiąże się z dodatkowymi formalnościami i oczekiwaniem na rozstrzygnięcie sprawy.
Co warto zapamietać?:
- Szpital wystawia zwolnienie lekarskie (L4) nie później niż w dniu wypisania pacjenta; w przypadku hospitalizacji trwającej dłużej niż 14 dni, zaświadczenie musi być aktualizowane co 14 dni.
- W Polsce funkcjonują dwa rodzaje zwolnień lekarskich: tradycyjne papierowe oraz elektroniczne (e-ZLA), które od 1 grudnia 2018 roku są preferowaną formą.
- Wynagrodzenie chorobowe przysługuje przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy (14 dni dla osób powyżej 50. roku życia), a po tym okresie wypłacany jest zasiłek chorobowy z ZUS.
- Pracownik ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia pracodawcy o hospitalizacji oraz dostarczenia L4 w przypadku tradycyjnej formy zwolnienia.
- Okres zasiłkowy wynosi maksymalnie 182 dni, a w przypadku ciąży lub gruźlicy – do 270 dni; brak zaświadczenia lekarskiego może prowadzić do problemów z wypłatą świadczeń.
